Eeuwenlang kwam je de stad binnen via gigantische, oppermachtige poorten. Vandaag vind je op en rond die plaatsen de meest dynamische en kleurrijke stadswijken. Wat gebeurde hier de afgelopen twee eeuwen? Hoe werd de stad hier gevormd en hertekend? De meest besproken delen van de stad nemen in deze expo zelf het woord. En tonen je de stad van de andere kant.
Als gebouw vind je ze in steden als Gent nauwelijks of niet meer terug. Stadspoorten waren nochtans ooit een oppermachtig deel van de stad. Machtig, in de zin van doorgang- en dus doorslaggevend. Bij de poort werd namelijk bepaald wie de stad in mocht en wie niet, wie 's avonds opnieuw de stad uit moest, welke tol je moest betalen, wie 'vreemdeling' en wie 'poorter' was.
In de expo 'De Poorten - Op 't randje van de stad' krijg je de geschiedenis van deze poorten en hun buurten. Steevast een place to be - or not to be? -, waar nieuwe ideeën opborrelden, geheime ontmoetingen plaatsvonden, de stad organisch groeide. Je kon er gewoonweg niet omheen.
Dat veranderde in 1860, toen in België het stedelijke tolrecht verdween. Ook in de rest van Europa verschoven de bevoegdheden op het vlak van migratie, fiscaliteit en justitie van steden naar het nationale niveau. De stadspoorten die overeind bleven, stonden machteloos.
Nieuwe 'gebuurten' of wijken kwamen in de plaats. Steden lieten hun omwallingen en afgelijnde grenzen varen en vormden steeds meer inktvlekken in een globaliserende wereld. De statige stadspoorten verdwenen, maar de va-et-vientsfeer bleef hangen in wat we vandaag 'poortwijken' kunnen noemen. In de afgelopen tweehonderd jaar werden deze wijken kleurrijke aankomstplaatsen voor migranten en dynamische draaischijven voor de stad.
Iedereen kent ze van naam (in Gent gaat het om de Brugse Poort, Rabot, Muidepoort, Dampoort, Heuvelpoort, Kortrijksepoort, de Brusselsepoort en de Sint-Lievenspoort), maar wat speelde zich daar af? Welke veranderingen vonden er plaats? Hoe belangrijk zijn deze wijken voor de stad geweest? Hoe kreeg superdiversiteit hier precies vorm en hoe werkt dat nu eigenlijk?
In 'De Poorten' krijg je de stad van een andere kant te zien. Ver weg van de platgetreden paden, met bewoners zelf als gids. Het is een expo die je niet alleen bezoekt, maar die je ook op weg zet.
De expo 'De Poorten - Op 't randje van de stad' is de finale van ons erfgoedproject 'De vierkante kilometer'. Onze historian in residence Tina De Gendt spoorde in de 19de-eeuwse stadsgordel verborgen geschiedenissen op, samen met herinneraars uit de buurt. Het Neuseplein, de Brugse Poort, het Rabot, Ledeberg en de Dampoort werden - tegel per tegel op onze STAMluchtfoto - uitgelicht.
Heb jij een idee om een stukje verborgen verleden zichtbaar te maken? Een vraag waarmee je aan de slag wil? Een leuke activiteit die een link heeft met de poortwijken? Laat het ons weten! Benieuwd? Lees er hier wat meer over.
Neem contact op voor een activiteit:
We organiseren tijdens de Gentse Feesten 2024 rondleidingen 'Honger naar Gent', dat is 'Het verhaal van Gent' vanuit het perspectief van spijs en drank. In het Gents!
Ontdek alle bochtjes en gaatjes van 'Het verhaal van Gent' met het luisterspel 'Santé m'n Ratje'. Luister en speel samen met Ratje in het STAM, ideaal voor kinderen van 4 t.e.m. 9 jaar.
Het STAMplein is een gratis stukje museum met een wisselende programmatie. Ontdek er de schatten van de vijfde aflevering van het erfgoedproject 'De vierkante kilometer' waarbij Dampoort uitgelicht wordt.