Ons erfgoedproject 'De vierkante kilometer' heeft met de prestigieuze ‘European Heritage Awards / Europa Nostra Awards’ een belangrijke internationale erkenning gekregen. De voorbije vijf jaar heeft onze 'historian in residence' Tina De Gendt met Erfgoedcel Gent verborgen geschiedenissen in verschillende wijken van Gent naar boven gebracht, met telkens de bewoners zelf. “Een innovatief model voor democratisering van erfgoed in Europa”, oordeelde de jury.
Al jarenlang is onze gigantische luchtfotovloer van Gent een van de publiekslievelingen in ons museum. Elke tegel van die vloer komt overeen met precies één vierkante kilometer van de echte stad. Enkele jaren geleden ontwikkelden we als STAM en Erfgoedcel Gent het idee om samen met historica Tina De Gendt de geschiedenis van Gent in te duiken aan de hand van dat raster. Het project kreeg de naam De vierkante kilometer en Tina dompelde zich vervolgens als ‘historian in residence’ onder in vijf wijken: Voormuide, Brugse Poort, Rabot, Ledeberg en Dampoort.
Samen met buurtbewoners en 'herinneraars' bracht ze verborgen stadsgeschiedenissen en verloren gewaande collecties in kaart, volgens een eigen participatieve onderzoeksaanpak. “Superdiverse wijken werden op die manier geen uitdaging voor erfgoed, maar een kans om perspectieven op het verleden met elkaar te confronteren en geschiedenis van onderuit te schrijven”, vertelt Tina. Het project resulteerde in vijf fijnschalige, goedgevulde expo’s op het STAMplein, het gratis deel van het STAM. “En bovenal in nieuwe buurtprojecten. Wat telkens startte met wandelen en babbelen, groeide uit tot een lopend vuurtje en tientallen enthousiastelingen die hun buurt en gemeenschappen activeerden.”
Die participatieve methode viel in de smaak bij Europa Nostra, de Europese federatie van erfgoedorganisaties die samen met de Europese Commissie de prestigieuze ‘European Heritage Awards / Europa Nostra Awards’ uitreikt. “Via storytelling en persoonlijke verhalen weet ‘De vierkante kilometer’ alle stemmen aan bod te laten komen”, aldus de jury. “Het is een voorbeeld voor musea die met en voor hun gemeenschap willen werken.”
Dankzij deze erkenning komt ‘De vierkante kilometer’ op de internationale radar te staan. In oktober vindt de prijsuitreiking in Boekarest plaats. Daar wordt ook een publieksprijs uitgereikt en daarvoor kan je hier je stem uitbrengen.
Momenteel staat Dampoort nog centraal in ‘De vierkante kilometer’ op het STAMplein. In november volgt in het STAM de finale van dit erfgoedproject: de expo De Poorten. Op ’t randje van de stad over de Gentse poortwijken.
Het STAMplein is een gratis stukje museum met een wisselende programmatie. Ontdek er de schatten van de vijfde aflevering van het erfgoedproject 'De vierkante kilometer' waarbij Dampoort uitgelicht wordt.
Het STAMplein is een gratis stukje museum met een wisselende programmatie. Ontdek er de schatten van de vierde aflevering van het erfgoedproject 'De vierkante kilometer: Ledeberg'.
Het STAMplein is een gratis toegankelijk stukje museum met een wisselende programmatie. Ontdek er momenteel de schatten van de derde aflevering van het erfgoedproject 'De vierkante kilometer': Rabot.
Het STAMplein is een gratis toegankelijk stukje museum met een wisselende programmatie. Ontdek er momenteel 'De vierkante kilometer' met zijn eerste twee afleveringen: Neuseplein & Brugse Poort.
