Je kan eindeloos debatteren en kranten vol schrijven over zelfgenoegzame rijke westerse samenlevingen en onontkoombaar bewegende volkeren, maar de impact is groter als Filip Berte er een tentoonstelling over maakt in het fijne - én vers met de MuseumPrijs 2012 bekroonde - STAM. (...) The Graveyard stopt je kop vol vragen over de zin en onzin van Europa, over tendenzen in de wereld en wat daar hoegenaamd oplossingen voor zouden kunnen zijn. Meer nog treft het je knal in het hart. Omdat Filip Bertes artistieke interpretatie van de realiteit op alle mogelijke manieren zijn werk doet. — Griet op de Beeck in De Morgen.
Met The Graveyard dringt beeldend kunstenaar en architect Filip Berte binnen in de geografische marges rond Europa en gaat hij op zoek naar de sociale marges in de actuele samenlevingen. Hiervoor bezocht hij vier steden. Drie daarvan bevinden zich in de rafelranden van de Europese Unie: Tbilisi (Georgië), Chişinău (Moldavië) en Melilla (Spaanse enclave in Marokko). De vierde stad is Brussel, als symbolische aankomstplek van diegenen die de marge willen inruilen voor het centrum van Europa. Berte observeert outsiders: daklozen, asielzoekers, migranten en vluchtelingen. (beeld: Tbilisi / Façade © Filip Berte)
In het STAM, in vier aparte kamers van het Bijlokeklooster, krijgt u vier indringende films te zien, één van elke stad die Filip Berte bezocht. Deze persoonlijke stadsportretten vormen samen de installatie The Graveyard. Berte werkte voor de films samen met geluidskunstenaar Ruben Nachtergaele, die hem op zijn reizen vergezelde en ‘field recordings’ transformeerde tot soundtracks voor de films.
Naast de films zijn in het STAM ook schilderijtjes (gemaakt voor het project citybooks, in opdracht van deBuren) en een kijkdoos van Filip Berte te zien die inhoudelijk aansluiten bij de film Tbilisi.
The Graveyard is een onderdeel van het omvangrijke project Eutopia. Daarin focust Filip Berte op de actuele Europese leefomgeving en reflecteert over plaats, territorium en identiteit. Hij doet dit als artiest in residentie bij kunstencentrum CAMPO.
Dit onderzoek resulteert in autonome kamers (installaties) van het Huis van Eutopia. Deze kamers zijn mobiel en kunnen doorheen Europa op reis gaan. De eerste twee kamers van het Huis (Protected Landscape en Collective Memory Mass Grave) waren reeds meermaals te zien. De derde kamer ofwel The Graveyard, de tuin rondom het Huis die ingericht wordt als begraafplaats is voor het eerst te zien in het STAM. Momenteel werkt Berte in Berlijn aan de vierde kamer: The Blue Room.
De bouw van het volledige Huis van Eutopia (vijf kamers) zal afgerond zijn tegen de zomer van 2013.
productie: CAMPO, coproductie: Vrede van Utrecht, European Cultural Foundation, deBuren & Kunstenfestivaldesarts
Filip Berte won met Eutopia in Oost-Vlaanderen de Provinciale prijs voor beeldende kunst van 2011. Naar aanleiding hiervan was van 27 april tot 17 juni 2012 in het Caermersklooster de installatie Collective Memory Mass Grave te zien.
Daarin onderzoekt Berte het collectieve geheugen van Europa. Via tekeningen, schilderijen en kijkdozen krijgt u zowel natuurlijke als stedelijke landschappen te zien die in het verleden gewond zijn geraakt. U wordt binnengeleid in een ruimte met onderaardse gangen, om daar het archief van verdrongen herinneringen te doorwroeten.
Mensen herken je aan hun silhouetten, steden aan hun skylines. Het STAM houdt die in deze expo tegen het licht en kijkt nog wat vérder, voorbij de skylines zoals we die allemaal kennen.
Kom naar het STAM en ontdek 'Het verhaal van Gent', de vaste tentoonstelling. Loop over de gigantische luchtfoto, zie en voel de stad groeien en veranderen van vorm, ontdek unieke objecten, ga op in digitale animaties en verdwaal in muurbrede kaarten.
Wél aankomen, aub! Een speels kinderspoor dat door alle museumzalen loopt. Als handelaars, ambachtslui, architecten en citytrippers maken kinderen mee de stad. Ze verkopen stof, bekleden gevels en stippelen routes uit.
