STA M
Krijgsvaandel met de Maagd en de Leeuw van Gent Collectie

Krijgsvaandel met de Maagd en de Leeuw van Gent

Aan weerszijden beschilderde standaard. Het vaandel draagt aan voor- en keerzijde een bijna identieke voorstelling . We zien een dame met lang blond, loshangend haar, gehuld in een kleed van goudbrokaat met onderaan een brede boord hermelijn bont. Ze staat op een grastapijt bezaaid met bloemen en strekt haar hand uit naar een gekroonde, getongde, klimmende leeuw. Een sierlijke gotische letter G, wat staat voor Gent, prijkt op het smalle uiteinde van de standaard. De keerzijde toont een zelfde voorstelling in spiegelbeeld met een klein verschil. De maagd richt hier haar blik naar de vaandeldrager daar waar ze aan de voorzijde recht voor zich uit kijkt. De Maagd van Gent werd vanaf het einde van de 14de eeuw door de Gentenaars als eigenlijk stadswapen aangenomen en dit veelal ter vervanging van het schild met de witte leeuw geplaatst tegen een zwart veld. De Gentenaars kozen bewust voor een sprekend wapen waarin de Maagd als zinnebeeld voor de stad fungeerde en de klimmende leeuw de strijdvaardigheid van de Gentenaars uitdrukte. Vermoedelijk is het motief ontleend aan het gedicht van Baudewijn vander Luere ( 1381 - 82), waarin beschreven wordt hoe de stad Gent verschijnt als een beeldige maagd, gekleed in het zwart met op de rechtermouw de parelwitte letters Ghend. Samen met de gekroonde leeuw zit ze in een prieel of besloten hof, traditioneel symbool van maagdelijkheid en zuiverheid. Tegelijk duidt het prieel het stedelijk grondgebied aan. De associatie van een stad met een Maagd ontleent de auteur aan de bijbel: de hemelse stad Jeruzalem heeft een maagdelijk aanschijn, ze is de bruid van het Lam, symbool van het volk van God en onoverwinnelijk. De betekenisvolle en aan Gent gebonden voorstelling fungeerde in de 15de eeuw als stedewapen bij uitstek op de talrijke vaandels die vooral op het strijdtoneel dienst deden maar ook in het stadsbeeld veelvuldig opdoken. Aan de hand van stijlkenmerken is het vaandel te dateren in de late 15de eeuw. Zowel de driehoekige vorm van het vaandel evenals de voorstelling beantwoorden aan het gangbare type uit deze periode. Dit vaandel wordt toegeschreven aan de Gentse schilderes Agnes vanden Bossche ( geboren omstreeks 1435-1440 en overleden na 15 augustus 1504) . Een uitvoerige studie over deze veelzijdige vrouwelijke kunstenaar die uit een artistieke familie stamde, kon echter geen sluitend bewijs hiervoor leveren. Strikt genomen is het niet onmogelijk dat zij de auteur ervan is. Aan de hand van een typologische indeling van haar oeuvre ( waarvan wellicht niets bewaard bleef), gedistilleerd uit de Gentse stadsrekeningen blijkt dat ze talrijke vlaggen en ander decoratief textiel vervaardigde onder andere in opdracht van het Gentse stadsbestuur. De leeuw op het vaandel was oorspronkelijk zilverkleurig. Van de laag bladzilver bleven echter slechts enkele microscopische sporen bewaard.
Objectnaam
vaandel
Vervaardiger
Agnes Vanden Bossche
Datering
15de eeuw
Objectnummer
00787

Objectgegevens

Materiaal
linnen,olieverf,tempera
Techniek
schilderen
Afmetingen
(geheel) hoogte () 104 cm,(geheel) breedte () 272.5 cm
Plaats
Gent

Bekijk ook

Stadsmuseum Gent

Bijlokesite
Godshuizenlaan 2 - 9000 Gent
09 267 14 00
info@stamgent.be

  • Vlaanderen verbeelding werkt
  • Logo Gent 125Px
made by