STA M

'De Poorten'-bingo!

Dp bingo beeld pagina

Ik zie, ik zie, wat jij voortaan ook ziet! Wandel lang genoeg rond in de stad en je ziet bepaalde zaken opvallend vaak opduiken. In de poortwijken, wijken net buiten de voormalige stadsomwalling, ligt het vol met ‘straaterfgoed’. Graffiti en cholerakapellen, gepersonaliseerde nummerplaten, geveltuinen, schotelantennes, neogotische kerken en nog veel meer. Wij bundelden twintig objecten die je in poortwijken overal terugvindt en die je iets vertellen over het verre en het recente verleden van de Muide, Dampoort, Rabot, Brugse Poort, Ledeberg… Vind jij ze allemaal terug?

Info

Haal je formulier op bij ons in het STAM – Stadsmuseum Gent (Bijlokesite, Godshuizenlaan 2, Gent), download het hier of speel de digitale versie!

Verklarende woordenlijst:

IMG 0726

Garageboxen
In de meest dichtbebouwde wijken vind je overal garageboxen achter de huizen. Vanaf de jaren 1960 vervingen ze de fabrieken, beluiken of binnentuinen die er vroeger lagen.

Image 5

Street art
Vandaag wordt graffiti in Gent gekoesterd als street art, met bekende artiesten als ROA en Phase. In de jaren 1980 waren lege panden in de wijken een geliefd oefenterrein voor opkomend graffititalent.

Ria

RIA, Western Union en MoneyGram
Als je dit soort bordjes ziet, weet je dat er veel mensen met internationale connecties in de buurt wonen. Via onder meer nachtwinkels en wisselkantoren maken ze geld over naar hun familie in het buitenland.

Afbeelding van Whats App op 2024 06 26 om 15 21 10 2f64c13d 7

Stoelen voor deuren
Een tuinstoel, een zetel, soms een bankje voor de deur: zelfs als er niemand zit, dan nog scheppen ze sfeer op straat. Een oplossing als je krap behuisd bent, en vaak ook een uitkijkpost om je op straat spelende kinderen in de gaten te houden.

Vitrage

Vitrage
Als je maar via één raam licht binnen krijgt in je woonkamer en dat raam komt uit op een drukbevolkte straat, dan is een glasgordijn of vitrage ideaal om jezelf toch een beetje privacy te gunnen. Sinds de jaren 1960 verving vitrage steeds meer de gekleurde glasramen van weleer.

Wilgestraat2024

Sluikstort
Een doorn in het oog van de meeste bewoners, maar vaste prik in dichtbevolkte wijken met weinig sociale controle en veel tijdelijke bewoners: sluikstort. Niet te verwarren met zwerfvuil, dat ‘gewoon’ rondslingert en niet bewust op straat is achtergelaten.

Winkelborden

Winkelborden
Supermarkten hebben heel wat kleine buurtwinkels weggedrukt, maar in de poortwijken vind je er nog heel wat. Als zo’n winkeltje dan toch verdwijnt, blijven er vaak winkelborden en reclamepanelen hangen.

Aludeuren

Aluminium deuren
Aluminium deuren, vaak met een raam van matglas, traliewerk en een opvallende keramieken deurklink als kers op de taart: in de jaren 1960 en 1970 waren ze dé manier om licht, kleur en een vleugje moderniteit in een oud rijhuis te brengen. In Gent worden ze vaak Van Triel-deuren genoemd, naar de plaatselijke firma die ze maakte.

IMG 0523

Gepersonaliseerde nummerplaten
Sinds 2014 kunnen Europeanen hun nummerplaat vrij personaliseren. Na een prijsdaling in 2017 beleefde het fenomeen een enorme boom, met name in de poortwijken. In wijken met monotone huisvesting worden vervoersmiddelen – auto’s maar ook motors, fietsen en steps – vaak gepersonaliseerd.

IMG 3261

Scheepjes
Van oudsher is Gent een stad van binnenschippers. In 1969 werd de Ringvaart aangelegd en gingen veel schippers aan wal in de poortwijken. Daar herken je nog overal verwijzingen naar dat verleden, zoals scheepsmodellen in het raam. Hier en daar zie je nog achtergelaten schepen, omgebouwd tot woonboten.

Valse ramen

Valse ramen
Een typische gevel in de 19de eeuwse gordel: een raam en een deur beneden, een raam en een vals raam daarboven en dan nog een zolder. In de 19de eeuw werd er belasting geheven op het aantal ramen en deuren: valse ramen waren een manier om die belasting laag te houden.

IMG 0628

Bordjes ‘Verboden te’, ‘Private weg’
In poortwijken staan sowieso veel verkeersborden, maar twee borden die je overal ziet zijn ‘private weg’ en ‘verboden te…’. Ze geven de grens aan tussen het private en het publieke domein, op plekken waar die grens vanwege de chaotische ruimtelijke ordening onduidelijk is.

Schotelantennes

Schotelantennes
Zelfs in het digitale tijdperk blijven schotelantennes een vaste waarde in het straatbeeld in de poortwijken. Via satelliet kunnen gezinnen televisie uit andere landen volgen. Vanwege plaatsgebrek staan de schotels vaak op onverwachte plekken als balkons.

Cholerakapellen

Cholerakapellen
In de wijken hangen hier en daar nog dit soort kleine kapelletjes – vaak net boven oog - hoogte, op de hoek van een straat of tegen een blinde muur. De meeste gaan terug op de cholera-epidemie van 1866, toen in Gent meer dan 3000 doden vielen en mensen bijstand van boven afsmeekten.

Geveltuin

Geveltuintjes
In een dichtbebouwde wijk vind je niet makkelijk plaats voor groen. Tijdens stadsvernieuwingsprojecten waren er geveltuinacties waarvoor bewoners zelf een klimplant konden kiezen. En er komen nog elke dag geveltuinen bij.

7b942698 c37b 4d2e 91ed 7d58e2c1a76e

‘Message in the window’
Anonimiteit is eigen aan het leven in de stad – maar wil je toch communiceren met je buren, dan kan dat altijd via het raam. Loop je rond in de wijken, dan vind je overal briefjes en gedichten in en op ramen. Soms zijn het politieke of inspirerende boodschappen, soms ook heel praktische mededelingen.

Oudefabrieken

Oude fabrieken
Schoorstenen, achtergebleven naamborden, de typische schuine shed-daken, hekken… De industrie is massaal uit de wijken weggetrokken, maar toch vind je er nog overal sporen van. Verschillende fabrieken zijn ook als monument beschermd.

IMG 0604

Deurbellen met ‘Friedland’ en ‘Niko’
Meestal hangen bewoners hun eigen naam op hun bel. Maar op plaatsen waar mensen slechts tijdelijk verblijven, zie je vaak alleen de bedrijfsnaam van de bellenmaker – zoals Friedland of Niko.

Bouwwerven

Bouwwerven
In de poortwijken wordt bijna permanent verbouwd. Niet alleen in huizen, maar ook op grotere sites en aan de weg. Dat hoor je niet alleen aan het geboor en geklop, je ziet het ook aan de containers, werftoiletten en kranen.

Compromismoskee

Compromismoskeeën en -kerken
Een simpel bordje aan de deur, maar vanbinnen vaak prachtig gedecoreerd en (relatief) groot: sinds de jaren 1960 werden tientallen rijhuizen en garages in de wijken ingericht tot moskeeën, kerken en tempels.

Winwinwin!

Maak tijdens je zoektocht een selfie bij je favoriete straaterfgoed en mail de foto naar erfgoedcel@stad.gent. De fotograaf met de leukste foto wint een t-shirt met ‘Ledebronx of Dampuurte/Rabot/Brugse Puurte University’ naar keuze.

Foto’s opsturen kan vanaf 27 april 2025 tot en met 31 augustus 2025. Tweewekelijks komt er een winnaar uit de bus.

De Poorten

Dit bingospel kadert in de expo ‘De Poorten – Op ’t randje van de stad’. Deze expo vertelt het verhaal van stadspoorten en de poortwijken. Nog tot en met 31 augustus 2025 in het STAM.

Ontdek hier ook alle wijkactiviteiten in het kader van ‘De Poorten’, vanaf 27 april tot en met 30 juni.

Wil je alle poortwijken van Gent ontdekken langs een wandeling van 32 km? Deze wandeling vind je hier of op Google Maps.

Met dank

50 spotters gingen samen met ons aan de slag om dit ‘straaterfgoed’ in kaart te brengen en te fotograferen. Een dikke merci aan allen en met dank aan Pieter voor het idee van de Bingo.

Stadsmuseum Gent

Bijlokesite
Godshuizenlaan 2 - 9000 Gent
09 267 14 00
info@stamgent.be

  • Vlaanderen verbeelding werkt
  • Logo Gent 125Px
made by