1789 was niet alleen in Frankrijk een woelig jaar. Ook in de Oostenrijkse Nederlanden rommelde het. Een opstand tegen de hervormingsdrang van keizer Jozef II leidde tot de Brabantse Omwenteling. De opstandelingen (patriotten) verzamelden een leger onder leiding van generaal Vander Mersch en begonnen hun aanval tegen de keizerlijke troepen.
Van het hertogdom Brabant verschoven de gevechten naar het graafschap Vlaanderen en meer bepaald naar Gent, de grootste stad in dit gebied. Tijdens de ‘Vier Dagen van Gent’ (13-16 november 1789) veroverden de patriotten de stad en verdreven ze het keizerlijke garnizoen.
De gevechten en schermutselingen zorgden voor heel wat schade en tientallen doden. Jacques Trachez (1746-1820) maakte verschillende prenten van de ruïnes. Deze etsplaat uit de STAMcollectie toont de vernielingen tussen de Pasbrug en de Sint-Jorisbrug.
In Parijs kon het STAM een houwsabel aankopen van een patriottische cavalerieofficier uit deze periode. Een gelijkaardige sabel behoort tot de verzameling van het Koninklijk Legermuseum in Brussel. Beide stukken dragen de signatuur van Michiel Joannes Van Montagu (1757-1832). Deze uit Dendermonde afkomstige messenmaker had zich enkele jaren voordien in Gent gevestigd waar hij een atelier startte in de Donkersteeg.
Een eerdere aanwinst uit 2021 toont een ander aspect van zijn productie. Het gaat om een set tafelmessen uit 1788. Hiervoor werkte Van Montagu samen met de bekende Gentse edelsmid Joannes Baptist Macharius Paulus (1730-na 1791). Die had een atelier in huis de Zwaan in de Korte Munt, vlakbij de woning van Van Montagu. Van Montagu maakte de stalen lemmeten van deze messen en Paulus de sobere zilveren heften.
