STA M
Het schrikbewind van Alva Collection

Het schrikbewind van Alva

Allegorische voorstelling van het terreurbewind van Alva. De hertog Alva zit links op een troon, omringd door edelen en geestelijken die hem boze raad geven. Onder hen bevindt zich kardinaal Grandvelle die hem met een blaasbalg wraak en moordlust inblaast. De duivel achter hen spiegelt hun als beloning voor hun wrede daden de keizerkroon en de pauselijke tiara voor. Voor Alva knielen zeventien vrouwen, waarvan zes met een wapenschild, neer. Zij zijn geketend en verpersoonlijken de Zeventien Provinciën. De wapenschilden zijn deze van Holland, Brabant (verdoken), Zeeland, Vlaanderen (verdoken), Gelderland en Friesland. Voor hen verscheurt Alva een charter; andere verscheurde charters liggen op de vloer. Achter hen staan vertegenwoordigers van de adel en de statenvergaderingen. Zij staan op palen in plaats van op voeten en houden de hand voor de mond om hun vrees om te bewegen en te spreken aan te tonen. Zo ontlopen ze een confrontatie met de 'Bloedraad' wat mogelijk een confiscatie van hun bezittingen tot gevolg zou hebben. Op het achterplan worden trouwens een aantal terechtstellingen uitgevoerd waaronder deze van Egmont en Hoorn in het midden rechts. Links en rechts van het plein is een schavot opgesteld waarrond een talrijke menigte staat. Het bloed vloeit van het schavot in een vijver waaruit de landvoogdes Margaretha van Parma de geconfisqueerde goederen vist. Opmerkelijk is de spaarpot op de trede naast de troon van Alva. Deze is een verwijzing naar de geldhonger van Alva en tevens een aangeven van de strijd om de tiendepenning. Het schilderij is geïnspireerd op een prent van Jan Pietersz. van de Venne uit 1622 die op haar beurt refereert aan oudere prenten waarvan de oudste dateert van 1569. (De spaarpot komt niet voor op prenten van voor 1571). Het thema is in de politeke propaganda na het einde van het Twaalfjarig Bestand (1621) tussen Noord en Zuid bijzonder populair geweest. Talrijke schilderijen met dit onderwerp bleven bewaard, o.m. in het Zeeuws Museum (Middelburg), het Centraal Museum (Utrecht), het Prinsenhof (Delft), het Museum voor Schone Kunsten (Brussel), het kasteel van Beloeil en het kasteel van Ooidonk. De zussen van mevrouw Maertens de Noordhout, nl. mevrouw Ophoven, mevrouw Capelle en gravin d'Hespel de Flencques, hebben ter nagedachtenis aan haar dit schilderij samen met andere objecten aan het museum geschonken in 1955.
Objectnaam
schilderij
Vervaardiger
onbekend
Datering
17de eeuw
Objectnummer
00793

Objectgegevens

Materiaal
paneel,olieverf
Techniek
schilderen
Afmetingen
(paneel) hoogte 54 cm,(paneel) breedte 72 cm,(lijst) hoogte 68 cm,(lijst) breedte 85.2 cm,(lijst) diepte 5.2 cm
Plaats
onbekend

Bekijk ook

Ghent City Museum

Bijlokesite
Godshuizenlaan 2 - 9000 Gent
09 267 14 00
info@stamgent.be

  • Vlaanderen verbeelding werkt
  • Logo Gent 125Px
made by