Het STAM beheert een rijke en diverse collectie. Dat is geen eenvoudige klus, want het gaat om vele en waardevolle museumstukken, vervaardigd in heel diverse materialen. Het behoud en beheer van de meer dan 17.000 stukken van de STAMcollectie is een continu proces.
Voor restauraties werkt het STAM samen met ervaren en gerenommeerde specialisten, die gekozen worden naargelang materiaal en periode. Zij behandelen de objecten met de grootste zorg en zorgen ervoor dat ze de tand des tijds nog een tijdje kunnen weerstaan.
De specialisatie van restaurateurs gaat ver. Zo komt een verlucht handschrift in andere handen dan een manuscript zonder miniaturen. Handschriften vragen trouwens evenzeer bijzondere aandacht op het vlak van presentatie.
Even delicaat zijn de eeuwenoude archiefstukken die het STAM exposeert. De waardevolle samenwerking met tal van partners biedt de mogelijkheid om mijlpalen in de geschiedenis te illustreren met authentieke documenten. Dat gaat van de oorkonde van keizer Lodewijk de Vrome uit 819 uit het Rijksarchief tot het Groot Privilegie van Maria van Bourgondië uit 1477 uit het Stadsarchief. Wat natuurlijk niet kan ontbreken, is de Concessio Carolina, de keure die Karel V de Gentenaars in 1540 oplegde na de opstand, waarbij Gent alle privileges en vrijheden verloor.
In het STAM kan je kennismaken met stukken die anders veilig opgeborgen zijn, enkel toegankelijk voor wetenschappers. De opgevouwen documenten werden zorgvuldig uitgevlakt en op een zuurvrije drager bevestigd. De zegels vereisten een speciale fixatie.
Textiel, metaal, hout, steen… Elk materiaal vraagt een eigen aanpak. Neem nu het 15de-eeuwse krijgsvaandel met de voorstelling van de Maagd van Gent, toegeschreven aan de kunstenares Agnes vanden Bossche en terecht opgenomen in de Topstukkenlijst van de Vlaamse Gemeenschap. Dit unieke dubbelzijdig krijgsvaandel met de Maagd en de Leeuw van Gentbeschilderde stuk werd geconsolideerd. Het wordt nu in de beste omstandigheden qua klimaat, licht en ondersteuning aan het publiek getoond.
Even omzichtig werd omgesprongen met nog andere topstukken: de vroeg-17de-eeuwse geborduurde wapenrok van een heraut met de wapenschilden van Filips II, de 14de-eeuwse bronzen grafplaten van Willem Wenemaer en zijn echtgenote, het Panoramisch Zicht op Gent uit 1534.
Het STAM opteert doorgaans voor een zachte restauratie. Voor de processietoortsen uit de 17de en 18de eeuw volstond een lichte reiniging. Dit geldt evenzeer voor de Wenemaer-grafplaten, die aanvullend werden afgewerkt met een beschermend waslaagje. Soms was net de omgekeerde beweging aangewezen. Bij de romaanse doopvont die uit het Museum voor Stenen Voorwerpen komt, werd een vroegere behandeling met was ongedaan gemaakt om de Doornikse steen opnieuw tot zijn recht te laten komen.
Ook recente stukken hadden aandacht nodig. Een recente aanwinst voor de STAMcollectie, de maquette ‘Gent Morgen’ van Jurg Lang en Helmut Schulitz uit 1971, diende licht geretoucheerd te worden. Vooral de monorail die in het model rond de historische Kuip werd gelegd, was aan reparatie toe.
Lang niet alle stukken uit de STAMcollectie zijn te zien in het STAM, de meeste worden bewaard achter de schermen, in depots. Zorg dragen voor de collectie is een continu proces. en het vraagt heel wat om de collectie volgens de hedendaagse richtlijnen te bewaren. Zo worden oude verpakkingsmaterialen vervangen, krijgen de objecten een betere standplaats en worden objecten die vuil of aangetast zijn behandeld.
De komende jaren verhuizen de objecten die niet in het STAM te zien is, naar nieuwe depots waar we ze in perfecte omstandigheden kunnen bewaren. De collectiemedewerkers van het STAM focussen zich momenteel volledig op deze verhuisbeweging. De inventaris wordt aangevuld, de objecten worden gereinigd, herverpakt en eventueel behandeld zodat ze proper en in goede gezondheid kunnen verhuizen en vlot terug te vinden zijn in het nieuwe depot.
