STA M
Flandria Liberata Collectie

Flandria Liberata

Aartshertog Leopold Willem, landvoogd van de Zuidelijke Nederlanden (1647-1656) werd in Gent feestelijk onthaald in 1647. Uit erkentelijkheid na de herovering van Grevelingen en Duinkerke in 1652 op de Fransen, liet het stadsbestuur van Gent deze grote prent als blijvende hulde vervaardigen. Prudense Van Duyse beschreef deze gravure uitvoering in zijn artikel: Kunstplaet. Over de Overwinningen van den Aertshertog Leopold, vooral in West-Vlaanderen in: Annales de la Société Royale des Beaux-Arts et de Littérature de Gand, 1846-1847, Gand (s.d.), pag. 165 -198. Alle in het Gentse stadsarchief bewaarde documenten aangaande de vervaardiging van de prent werden door hem gepubliceerd. In 2000 wees ook Franz Aumann in zijn artikel "Flandria Liberata". Een merkwaardige kunstprent in 1653 door de stad Gent opgedragen aan landvoogd Leopols Willem van Oostenrijk op de zeldzame prent. De auteur was echter in de veronderstelling dat de koperen gegraveerde platen spoorloos waren. Niets is minder waar. De compositie die bol staat van zeventiende-eeuwse symboliek werd bedacht door de jezuïet Willem Hesius ( Van Hees Antwerpen 1601 - Brussel 1690) . Erasmus Quellin II ( Antwerpen 1607-1678 ) goot de ideeën in vorm en de bekende prentmaker Schelte à Bolswert graveerde het ontwerp op vier koperen platen. De platen zijn eveneens in het museum bewaard ( inv.1039). Michiel Cools, kunstdrukker te Antwerpen drukte 656 prenten. Leopold Willem kreeg een bijzonder exemplaar gedrukt op wit satijn. Vanwege het formaat van de prent werd gedrukt op imperiaal papier. De bijhorende latijnse decicatie werd gedrukt door Baltasar Moretus in de Plantijnse drukkerij te Antwerpen. Het museum beschikt nog over een tweede exemplaar (inv. 00634). In het Archief Gent (Stadsarchief) worden 3 exemplaren bewaard die André Capiteyn beschreef in het tijdschrift Archieflink (oktober 2004). Ook de Gentse Universiteitsbibliotheek, de KB in Brussel, het Museum Plantijn Moretus te Antwerpen en de Albertina in Wenen hebben exemplaren van de prent. Centraal knielt de Maagd van Gent met lauwerkrans voor Leopold Willem. Ze is omringd door putti met wapenschilden van de heroverde steden. Twee putti met de wapenschilden van Ieper en Oostende houden een gedenksteen met opschrift vast. Achter de landvoogd is een triomfboog afgebeeld waarop een borstbeeld van het bevrijde Vlaanderen dat een vrijheidshoed krijgt opgezet. In de nissen staan de zeegod Neptunus en de riviergod de Leie. Zij referen naar enerzijds naar de hulp van de Britse vloot onder leiding van admiraal Robert Blake die tijdens het beleg van Duinkerke voor neutraliteit op zee had gezorgd en anderzijds de riviergod omdat heel de bovenloop door de landvoogd van de Fransen was bevrijd. Achter de Leopold Willem onderscheiden we de vier kardinale deugden Matigheid met de breidel in de hand, Voorzichtigheid met scepter bebroond met oog , Sterkte met een zuil en Rechtvaardigheid met de weegschaal. Op de voorgrond worden de oorlogsgod Mars, een gevleugelde draak en de oorlogsgodin Bellona verdreven. Zonnestralen verdrijven een donkere wolk et daarin oorlogssymbolen zoals gevleugelde draak, twee harpijen en vleermuizen. De zonnestralen schijnen ook over de Vlaamse steden en de zee die op de achtergrond zijn voorgesteld. In de buurt van de zon met de initialen PL houden twee putti en een arend een opschrift vast. Deze prent werd in 1963 aangekocht van P. Rousseau op aanbeveling van Prof. Lebeer. Misschien is dit geen eigentijdse druk maar een latere afdruk. In de 19de eeuw liet men immers nieuwe afdrukken maken van de originelen platen (zie inv. 01039.0-4).
Objectnaam
kopergravure (prent)
Vervaardiger
Willem Van Hees,Erasmus Quellinus,Schelte Van Bolswert,Michiel Cools
Datering
17de eeuw
Objectnummer
A63.05

Objectgegevens

Materiaal
papier,inkt,hout,glas
Techniek
drukken
Afmetingen
(geheel) hoogte 117.5 cm,(geheel) breedte 158 cm,(geheel) diepte 5 cm
Plaats
Brussel, Antwerpen (stad), Antwerpen (stad), Antwerpen (stad)

Bekijk ook

Stadsmuseum Gent

Bijlokesite
Godshuizenlaan 2 - 9000 Gent
09 267 14 00
info@stamgent.be

  • Vlaanderen verbeelding werkt
  • Logo Gent 125Px
made by